Bronze Medal
Giới tính
Posts
Coins
Thanked
StatusLâu nay,
miền Tây được xem là xứ của chuột đồng. Đến đây bất kể mùa nào cũng có chuột
đồng. Khoảng trên chục năm trước, thịt chuột giá rẻ như bèo, bán không ai mua
nên nông dân bắt chuột chủ yếu để chế biến vài món nhậu đồng quê mỗi khi hết
việc. Giờ đây, thịt chuột phút chốc trở thành đặc sản và chiếm vị trí quan
trọng trong thực đơn của không ít nhà hàng.
Săn bắt chuột đồng nhiều điều thú vị
Những ngày
đầu tháng tư trên những cánh đồng đang thu hoạch lúa vụ ba. Tôi khăn gói lên
đường về các tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu… xin tham gia vào đội quân săn
bắt chuột đồng. Nài nỉ mãi tôi mới được anh Thạch Song ở xã Long Phú (huyện
Long Phú-Sóc Trăng) cho đi theo chĩa chuột, với điều kiện phải tuyệt đối im
lặng không được hé môi 2 từ "bắt chuột". Theo giới săn bắt chuột
đồng, chuột rất tinh khôn, nếu nói như thế thì những chú "tý" ra khỏi
hang đi ăn đêm nghe được, không dám mò ra tìm thức ăn. Gần nửa đêm, khi bóng
tối phủ trùm lên cánh đồng lúa vừa thu hoạch cũng là lúc anh Song xách đèn pin
lội ra ruộng thì đã có hàng chục ánh đèn pha của những người săn bắt chuột trên
vai lồng sắt, trên đầu đèn pha, có người còn trang bị súng tự tạo giống loại
súng bắn dây thun của trẻ con, với vài mũi tên làm bằng căm xe đạp được giũa
nhọn một đầu. Vừa lội qua mẫu ruộng thứ 3 anh dừng lại. Mắt anh hướng về bờ
ruộng tiếng sột soạt từ bụi cỏ tranh, ánh đèn pha vừa lia, tiếng sạch phát ra
từ cây súng, căm xe găm thẳng vào đùi sau con chuột cống nhum to bằng bắp chân
kêu "éc éc" lê lết lôi mũi tên, nhẹ nhàng anh Song bóp cổ thả vào
lồng sắt một cách điệu nghệ. Không riêng gì anh Song, hiện nay ở miền Tây có
hàng chục "xạ thủ chuột" chuyên nghiệp với mỗi lần bắn là trúng. Với
cách săn chuột chuyên nghiệp như thế, vào những đêm không có ánh trăng chỉ cần
đi vài giờ đã bắt được năm bảy ký chuột là chuyện bình thường.
Về Hậu
Giang xin tháp tùng với đội quân săn bắt chuột ở những đồng lúa và mía xã
Phương Bình (Phụng Hiệp). Vừa ăn sáng xong, anh Nguyễn Văn Thanh, một trong
những tay săn chuột chuyên nghiệp thúc giục anh em lên đường. Cánh đồng Phương
Bình phần lớn bà con nơi đây làm lúa 2 vụ và trồng mía nên chuột rất nhiều, đồ
nghề mang theo rất đơn giản, chỉ có cái len (xà ben), vài cây chĩa, thùng đổ
nước và 2 con chó là xong. Để săn chuột được nhanh và hiệu quả, anh Thanh chia
hơn chục người đi thành 2 nhóm để "đánh" dọc 2 bên bờ kênh. Theo anh
Thanh, ở miền Tây chuột đồng thường sống ven kênh rạch, bờ mương, ruộng lúa,
liếp mía… hay làm ổ trên ngọn cây dừa, tre, tràm, gáo, gòn…Tuy nhiên, chuột ở
bờ ruộng để ăn lúa là nhiều nhất. Chia nhóm xong, anh Thanh suýt chó đi trước
dẫn đường và tìm nơi chuột trú ngụ. Con chó mực lông đen mượt nặng gần chục ký
của anh Thanh tỏ ra siêng năng khi liên tục nhảy vào các bụi rậm tìm chuột.
Nhìn con chó nguýt đuôi, đeo miết vào bụi cỏ, chốc lát là chuột nhảy xuống bờ
kênh lặn tìm đường tẩu thoát. Cầm con chuột vừa chĩa xong giơ lên anh Thanh
tiết lộ: "Đâm chuột đồng dễ lắm, bởi khi chuột lặn bao giờ cũng lên tiêm
(lên bọt nước) trên mặt nước. Chỉ cần lần theo và chờ chuột nổi đầu lên là tóm
cổ lập tức". Ngoài các bụi rậm thì con chó phèn liên tục phát hiện chuột
sống trong hang ở liếp mía. Hang nào cạn thì con chó tự bới đất, khiến chuột
hoảng sợ chạy theo hang ngách ra ngoài và bị bắt. Riêng những hang sâu, anh
dùng len đào và đổ nước ngập hang làm cho chuột ngộp thở phải ngoi lên. Thông
thường chuột làm từ hai đến ba miệng hang. Trong đó có một hang chính và những
hang phụ để tìm cách tẩu thoát khi bị phát hiện. Do đó, trước khi đào hang
chính thì phải tìm được các hang ngách phục kích sẵn, chờ chuột nhảy ra là tóm
cổ hay đặt lồng trước miệng hang ngách. Với cách săn chuột đa dạng và kinh
nghiệm, nên chỉ cần đi vài tiếng đồng hồ cả nhóm đã bắt được hàng chục ký chuột
đồng.
Không chỉ
săn chuột bằng súng tự tạo, dậm cù, đào hang…ở các xã Ninh Qưới, Ninh Hòa (Hồng
Dân-Bạc Liêu) dùng những chiếc lồng bẫy chuột bé xíu, chỉ dài và cao hơn 2 gói
thuốc lá chồng lên nhau một chút, đặt lọt thỏm dưới tán rạ nhưng bên trong lại…
không có mồi nhử chuột.
Một nghề mới có thu nhập
Theo ghi
nhận của chúng tôi, mỗi ngày hơn chục chợ chuột dọc theo Quốc lộ 1A từ Bạc
Liêu, Sóc Trăng đến Hậu Giang, có vài tấn chuột được đưa về thị trường TP Cần
Thơ, Đồng Tháp, TP.HCM và Đồng Nai để đưa lên bàn ăn, quán nhậu. Để mua được
nhiều chuột, những tay lái lớn thường bắt mối với cánh thợ săn bằng cách đầu tư
vài triệu đồng trang bị lồng, đèn, súng. Vốn thu hồi được khấu trừ vào chuột.
Với cách làm này, hiện nay có khá nhiều chợ chuột vừa tạo thu nhập, công ăn
việc làm cho hàng ngàn người, vừa đẩy mạnh phong trào săn bắt chuột.
Anh Trần
Sang ở xã Tham Đôn (Mỹ Xuyên-Sóc Trăng) người có thâm niên hơn 10 năm theo nghề
bắt chuột đồng, có dịp tiếp xúc với chúng tôi nói: "Nhà nông mà, kiếm đồng
tiền đâu phải dễ, nếu đi xa trúng ổ đậm từ 15-20 kg/ngày là chuyện bình thường,
bình quân có từ 7-10 kg/ngày. Con sống để trong lồng, con chết muối nước đá,
sau một đêm cho thu nhập từ 150-250 ngàn đồng ngon hơn đi làm mướn, chưa kể nếu
bắt được rắn thì có thu nhập cao hơn, cạn nguồn chuột đồng này thì sang đồng
khác. Vùng này nhờ chuột đồng mà không ít người có cái ăn cái mặc, lo cho con
cái đến trường". Những người săn bắt chuột vất vả về đêm đặt bẫy, săn
chuột, thậm chí ngủ ruộng, thì công việc của cánh "lái chuột" nhẹ
nhàng hơn nhưng lại hái ra tiền. Anh "lái chuột" tại "chợ
chuột" khu vực cống Sà Lôn (xã Đại Tâm-Mỹ Xuyên, Sóc Trăng) Lâm Hoàng Vũ
tươi cười khoe: Mỗi ngày tại chợ chuột này có hơn một tấn chuột được tiêu thụ.
Mua chuột ở nông thôn giá 17.000-18.000 đồng/kg nhưng khi những "chú
chuột" chui vào lồng sắt phía sau lưng anh vượt trăm cây số từ Sóc Trăng
qua phà Cần Thơ để về đến Thị xã Sa Đéc (Đồng Tháp) thì giá nâng lên đến
25.000-28.000 đồng/kg. Với giá này, trừ tiền xăng, tiền phà mỗi chuyến
"phiêu lưu cùng chuột đồng" lãi cả triệu đồng. Quả là một con số
không nhỏ đối với những nông dân quanh năm "bán mặt cho đất, bán lưng cho
trời".
Đặc sản
miền Tây
Thịt chuột
là món ăn "khoái khẩu" của người miền Tây Nam bộ. Mùa chuột bà con nông dân
thường xuyên tổ chức những buổi đi săn bắt chuột, trước là cải thiện bữa cơm
gia đình sau nhằm giới thiệu món ngon miệt đồng, cũng là cách làm giảm bớt
chuột nhằm bảo vệ mùa màng. Bà con ta thường tổ chức những cuộc săn chuột theo
mùa, khởi đầu mùa săn bắt chuột là giữa vụ lúa, cây lúa làm đòng, rồi đến lúa
ngậm sữa và đến khi lúa trổ đều, chín vàng, thu hoạch... Những thời điểm này
chuột tăng trưởng nhanh... vì có nhiều thức ăn như cua ốc, tép, cá, cây lúa non
rồi hạt lúa già rơi vãi trên đồng, nên con nào con nấy béo mập, no tròn, thịt
mềm và nhiều mỡ. Nếu như trước đây, dân quê chỉ bắt chuột về kho hoặc chiên
giòn, thì giờ đây chuột đồng. Qua bàn tay vén khéo của người nội trợ chuột trở
thành nhiều món ăn nhớ đời cho bất cứ ai đã từng một lần được thưởng thức và
leo lên bàn nhậu trong nhiều nhà hàng sang trọng với nhiều món: chuột xào lá
cách, xào củ hành, nướng ngũ vị, khìa nước dừa, xối mỡ, chiên nước mắm, rô ti,
nướng, sã quay lu cho đến nấu cơm mẻ và khô chuột nướng lửa hồng… để nhậu với
bia ướp lạnh.
Đó là
những món ngon mộc mạc, chơn chất của ruộng đồng, ngoài việc bổ dưỡng còn giúp
thực khách chữa được một số bệnh như hen suyễn, tê bại…Hiện nay, ở nhà hàng
thịt chuột được nâng lên thành nhiều món ăn cao cấp và sang trọng mà khách du
lịch phương xa có dịp về miền Tây có nếm thử một lần thì chẳng e ngại gì kêu thêm
lần hai và khi ăn xong còn suýt xoa khen con chuột đồng ở miền Tây sao mà hấp
dẫn thế.
miền Tây được xem là xứ của chuột đồng. Đến đây bất kể mùa nào cũng có chuột
đồng. Khoảng trên chục năm trước, thịt chuột giá rẻ như bèo, bán không ai mua
nên nông dân bắt chuột chủ yếu để chế biến vài món nhậu đồng quê mỗi khi hết
việc. Giờ đây, thịt chuột phút chốc trở thành đặc sản và chiếm vị trí quan
trọng trong thực đơn của không ít nhà hàng.
Săn bắt chuột đồng nhiều điều thú vị
Những ngày
đầu tháng tư trên những cánh đồng đang thu hoạch lúa vụ ba. Tôi khăn gói lên
đường về các tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu… xin tham gia vào đội quân săn
bắt chuột đồng. Nài nỉ mãi tôi mới được anh Thạch Song ở xã Long Phú (huyện
Long Phú-Sóc Trăng) cho đi theo chĩa chuột, với điều kiện phải tuyệt đối im
lặng không được hé môi 2 từ "bắt chuột". Theo giới săn bắt chuột
đồng, chuột rất tinh khôn, nếu nói như thế thì những chú "tý" ra khỏi
hang đi ăn đêm nghe được, không dám mò ra tìm thức ăn. Gần nửa đêm, khi bóng
tối phủ trùm lên cánh đồng lúa vừa thu hoạch cũng là lúc anh Song xách đèn pin
lội ra ruộng thì đã có hàng chục ánh đèn pha của những người săn bắt chuột trên
vai lồng sắt, trên đầu đèn pha, có người còn trang bị súng tự tạo giống loại
súng bắn dây thun của trẻ con, với vài mũi tên làm bằng căm xe đạp được giũa
nhọn một đầu. Vừa lội qua mẫu ruộng thứ 3 anh dừng lại. Mắt anh hướng về bờ
ruộng tiếng sột soạt từ bụi cỏ tranh, ánh đèn pha vừa lia, tiếng sạch phát ra
từ cây súng, căm xe găm thẳng vào đùi sau con chuột cống nhum to bằng bắp chân
kêu "éc éc" lê lết lôi mũi tên, nhẹ nhàng anh Song bóp cổ thả vào
lồng sắt một cách điệu nghệ. Không riêng gì anh Song, hiện nay ở miền Tây có
hàng chục "xạ thủ chuột" chuyên nghiệp với mỗi lần bắn là trúng. Với
cách săn chuột chuyên nghiệp như thế, vào những đêm không có ánh trăng chỉ cần
đi vài giờ đã bắt được năm bảy ký chuột là chuyện bình thường.
Về Hậu
Giang xin tháp tùng với đội quân săn bắt chuột ở những đồng lúa và mía xã
Phương Bình (Phụng Hiệp). Vừa ăn sáng xong, anh Nguyễn Văn Thanh, một trong
những tay săn chuột chuyên nghiệp thúc giục anh em lên đường. Cánh đồng Phương
Bình phần lớn bà con nơi đây làm lúa 2 vụ và trồng mía nên chuột rất nhiều, đồ
nghề mang theo rất đơn giản, chỉ có cái len (xà ben), vài cây chĩa, thùng đổ
nước và 2 con chó là xong. Để săn chuột được nhanh và hiệu quả, anh Thanh chia
hơn chục người đi thành 2 nhóm để "đánh" dọc 2 bên bờ kênh. Theo anh
Thanh, ở miền Tây chuột đồng thường sống ven kênh rạch, bờ mương, ruộng lúa,
liếp mía… hay làm ổ trên ngọn cây dừa, tre, tràm, gáo, gòn…Tuy nhiên, chuột ở
bờ ruộng để ăn lúa là nhiều nhất. Chia nhóm xong, anh Thanh suýt chó đi trước
dẫn đường và tìm nơi chuột trú ngụ. Con chó mực lông đen mượt nặng gần chục ký
của anh Thanh tỏ ra siêng năng khi liên tục nhảy vào các bụi rậm tìm chuột.
Nhìn con chó nguýt đuôi, đeo miết vào bụi cỏ, chốc lát là chuột nhảy xuống bờ
kênh lặn tìm đường tẩu thoát. Cầm con chuột vừa chĩa xong giơ lên anh Thanh
tiết lộ: "Đâm chuột đồng dễ lắm, bởi khi chuột lặn bao giờ cũng lên tiêm
(lên bọt nước) trên mặt nước. Chỉ cần lần theo và chờ chuột nổi đầu lên là tóm
cổ lập tức". Ngoài các bụi rậm thì con chó phèn liên tục phát hiện chuột
sống trong hang ở liếp mía. Hang nào cạn thì con chó tự bới đất, khiến chuột
hoảng sợ chạy theo hang ngách ra ngoài và bị bắt. Riêng những hang sâu, anh
dùng len đào và đổ nước ngập hang làm cho chuột ngộp thở phải ngoi lên. Thông
thường chuột làm từ hai đến ba miệng hang. Trong đó có một hang chính và những
hang phụ để tìm cách tẩu thoát khi bị phát hiện. Do đó, trước khi đào hang
chính thì phải tìm được các hang ngách phục kích sẵn, chờ chuột nhảy ra là tóm
cổ hay đặt lồng trước miệng hang ngách. Với cách săn chuột đa dạng và kinh
nghiệm, nên chỉ cần đi vài tiếng đồng hồ cả nhóm đã bắt được hàng chục ký chuột
đồng.
Không chỉ
săn chuột bằng súng tự tạo, dậm cù, đào hang…ở các xã Ninh Qưới, Ninh Hòa (Hồng
Dân-Bạc Liêu) dùng những chiếc lồng bẫy chuột bé xíu, chỉ dài và cao hơn 2 gói
thuốc lá chồng lên nhau một chút, đặt lọt thỏm dưới tán rạ nhưng bên trong lại…
không có mồi nhử chuột.
Một nghề mới có thu nhập
Theo ghi
nhận của chúng tôi, mỗi ngày hơn chục chợ chuột dọc theo Quốc lộ 1A từ Bạc
Liêu, Sóc Trăng đến Hậu Giang, có vài tấn chuột được đưa về thị trường TP Cần
Thơ, Đồng Tháp, TP.HCM và Đồng Nai để đưa lên bàn ăn, quán nhậu. Để mua được
nhiều chuột, những tay lái lớn thường bắt mối với cánh thợ săn bằng cách đầu tư
vài triệu đồng trang bị lồng, đèn, súng. Vốn thu hồi được khấu trừ vào chuột.
Với cách làm này, hiện nay có khá nhiều chợ chuột vừa tạo thu nhập, công ăn
việc làm cho hàng ngàn người, vừa đẩy mạnh phong trào săn bắt chuột.
Anh Trần
Sang ở xã Tham Đôn (Mỹ Xuyên-Sóc Trăng) người có thâm niên hơn 10 năm theo nghề
bắt chuột đồng, có dịp tiếp xúc với chúng tôi nói: "Nhà nông mà, kiếm đồng
tiền đâu phải dễ, nếu đi xa trúng ổ đậm từ 15-20 kg/ngày là chuyện bình thường,
bình quân có từ 7-10 kg/ngày. Con sống để trong lồng, con chết muối nước đá,
sau một đêm cho thu nhập từ 150-250 ngàn đồng ngon hơn đi làm mướn, chưa kể nếu
bắt được rắn thì có thu nhập cao hơn, cạn nguồn chuột đồng này thì sang đồng
khác. Vùng này nhờ chuột đồng mà không ít người có cái ăn cái mặc, lo cho con
cái đến trường". Những người săn bắt chuột vất vả về đêm đặt bẫy, săn
chuột, thậm chí ngủ ruộng, thì công việc của cánh "lái chuột" nhẹ
nhàng hơn nhưng lại hái ra tiền. Anh "lái chuột" tại "chợ
chuột" khu vực cống Sà Lôn (xã Đại Tâm-Mỹ Xuyên, Sóc Trăng) Lâm Hoàng Vũ
tươi cười khoe: Mỗi ngày tại chợ chuột này có hơn một tấn chuột được tiêu thụ.
Mua chuột ở nông thôn giá 17.000-18.000 đồng/kg nhưng khi những "chú
chuột" chui vào lồng sắt phía sau lưng anh vượt trăm cây số từ Sóc Trăng
qua phà Cần Thơ để về đến Thị xã Sa Đéc (Đồng Tháp) thì giá nâng lên đến
25.000-28.000 đồng/kg. Với giá này, trừ tiền xăng, tiền phà mỗi chuyến
"phiêu lưu cùng chuột đồng" lãi cả triệu đồng. Quả là một con số
không nhỏ đối với những nông dân quanh năm "bán mặt cho đất, bán lưng cho
trời".
Đặc sản
miền Tây
Thịt chuột
là món ăn "khoái khẩu" của người miền Tây Nam bộ. Mùa chuột bà con nông dân
thường xuyên tổ chức những buổi đi săn bắt chuột, trước là cải thiện bữa cơm
gia đình sau nhằm giới thiệu món ngon miệt đồng, cũng là cách làm giảm bớt
chuột nhằm bảo vệ mùa màng. Bà con ta thường tổ chức những cuộc săn chuột theo
mùa, khởi đầu mùa săn bắt chuột là giữa vụ lúa, cây lúa làm đòng, rồi đến lúa
ngậm sữa và đến khi lúa trổ đều, chín vàng, thu hoạch... Những thời điểm này
chuột tăng trưởng nhanh... vì có nhiều thức ăn như cua ốc, tép, cá, cây lúa non
rồi hạt lúa già rơi vãi trên đồng, nên con nào con nấy béo mập, no tròn, thịt
mềm và nhiều mỡ. Nếu như trước đây, dân quê chỉ bắt chuột về kho hoặc chiên
giòn, thì giờ đây chuột đồng. Qua bàn tay vén khéo của người nội trợ chuột trở
thành nhiều món ăn nhớ đời cho bất cứ ai đã từng một lần được thưởng thức và
leo lên bàn nhậu trong nhiều nhà hàng sang trọng với nhiều món: chuột xào lá
cách, xào củ hành, nướng ngũ vị, khìa nước dừa, xối mỡ, chiên nước mắm, rô ti,
nướng, sã quay lu cho đến nấu cơm mẻ và khô chuột nướng lửa hồng… để nhậu với
bia ướp lạnh.
Đó là
những món ngon mộc mạc, chơn chất của ruộng đồng, ngoài việc bổ dưỡng còn giúp
thực khách chữa được một số bệnh như hen suyễn, tê bại…Hiện nay, ở nhà hàng
thịt chuột được nâng lên thành nhiều món ăn cao cấp và sang trọng mà khách du
lịch phương xa có dịp về miền Tây có nếm thử một lần thì chẳng e ngại gì kêu thêm
lần hai và khi ăn xong còn suýt xoa khen con chuột đồng ở miền Tây sao mà hấp
dẫn thế.
