Tìm hiểu về Cá răng đao (Pi ra nha)

Cá răng đao có tên thường gọi là "cá cọp" (Piranha), một loại cá nước
ngọt thuộc họ Hồng Nhung Characidae, có kích thước to lớn, một con cá
Piranha trưởng thành có kích thước 2,5cm. Xuất xứ từ miền Tây Nam
Brazil - Piranhas nên có tên gọi là Piranha.
piranha là những thành viên thuộc họ Characidae (hay Characin), một họ
cá lớn với gần 1200 loài bao gồm những loài rất phổ biến như các loại
cá tetra thông thường và cá rìu vạch. Cá piranha thuộc về một phân họ
gọi là Serrasalmidae (serra nghĩa là “răng cưa”, salmus nghĩa là “cá
hồi”), tên này dựa trên một đặc điểm rằng tất cả các loài đều có sống
bụng sắc và có răng cưa để rẽ nước tốt hơn (nhờ đó bơi nhanh hơn). Hiện
chưa rõ phân họ này có bao nhiêu loài bởi vì còn rất nhiều tranh cãi
trên phương diện phân loại. Bên cạnh đó, nhiều loài mới chưa được mô
tả, nhiều biến thể địa phương và màu sắc được phát hiện cùng với những
dữ liệu mới và/hay dữ liệu cập nhật (bao gồm DNA, ký sinh, hình thái…)
được công bố một cách khá thường xuyên. Được biết, tổng cộng có hơn 40
loài khác nhau (bao gồm cả cá Silver Dollar, Pacu, Whimple Piranha...).

Phân họ Serrasalmidae được chia thành nhiều chi, bao gồm: Pygocentrus,
Serrasalmus, Pristobrycon, Pygopristis, Catoprion, Metynnis, Colossoma
và một số chi khác. Những loài nằm trong chi đầu tiên được gọi là
“piranha chính hiệu”, những loài thuộc chi Serrasalmus thường được gọi
là "Pirambeba". Hầu hết người nuôi cá piranha thường chọn nuôi các loài
thuộc hai chi này. Như đã nói ở trên, có rất nhiều nhầm lẫn về vấn đề
đâu là cách phân loại thích hợp đối với các loài thuộc hai chi
Pygocentrus và Serrasalmus, bởi vì sự giống nhau giữa một số loài và
việc thay đổi tên khoa học: ví dụ, trong quá khứ loài Pygocentrus
nattereri (được biết nhiều dưới tên cá piranha bụng đỏ) từng được đặt
tên là Serrasalmus nattereri và Rooseveltiella nattereri, loài
Pygocentrus cariba từng được đặt tên là Serrasalmus notatus, và loài
Serrasalmus rhombeus từng được đặt tên là Serrasalmus niger. Và còn rất
nhiều trường hợp tương tự như vậy.

Những phát hiện gần đây về một số loài và phân loài mới khiến cho việc
định danh và phân loại càng khó khăn hơn nữa. Chẳng hạn, loài trước đây
là Serrasalmus niger thì nay đổi thành Serrasalmus rhombeus và có nhiều
dấu hiệu cho thấy loài này trên thực tế là một nhóm loài tuy có bề
ngoài tương tự nhưng là những loài khác nhau (dựa trên địa điểm thu
thập và nhiều yếu tố khác nữa), điều này có nghĩa “nhóm” Serrasalmus
rhombeus có lẽ sắp sửa được phân thành nhiều loài khác nhau nếu có
nghiên cứu khoa học khẳng định lý thuyết này. Cũng tương tự đối với
loài Serrasalmus spilopleura: loài này thực sự là một nhóm gồm nhiều
loài tương tự với đôi chút khác biệt nhỏ về hình dạng, màu sắc và địa
bàn phân bố (chẳng hạn trên thị trường cá cảnh, một số cá thể được bán
dưới tên spilopleura vàng, một số lại là spilopleura tím tuỳ theo màu
sắc của chúng).

chúng sinh sản bằng cách đẻ trứng, có nhiều màu sắc từ vàng, xám, hơi
xanh, hơi đỏ cho tới đen. Chúng dài từ 15 tới 60cm, có mặt giống chó
bun với hàm dưới rất lớn, nhiều răng sắc như dao cạo. Răng của piranha
có thể thay thế. Khi một chiếc bị gãy, chiếc mới sẽ mọc ra.
Đặc điểm

Là một loài cá cực kỳ hung dữ vì có một hàm răng sắc nhọn, thường sống
theo bầy đàn, tấn công các loài cá dưới nước và những động vật xuống
nước như gà vịt, trâu bò. Một đàn cá Piranha có thể xé xác một con bò
chỉ trong khoảng 10 phút nên được xem là đặc biệt nguy hiểm. Năm 1997,
một vài con cá Piranha được nhập lậu về Việt Nam để bán như là cá cảnh.
Piranha là loài ăn thịt. Chúng ăn cả động vật trên cạn lẫn dưới nước.
Một số con mồi của chúng bao gồm cá, động vật thân mềm, giáp xác, côn
trùng, chim, bò sát, động vật lưỡng cư, loài gặm nhấm và xác thối. Cá
piranha kiếm ăn suốt ngày và có thể róc thịt con mồi trong vòng vài
phút. Theo ông David Murphy, chuyên gia Quỹ Quốc tế bảo tồn thiên
nhiên, một đàn cá piranha có thể ""xơi tái"" một con bò trong vòng 10
phút.

Mặc dù có dáng vẻ hiền lành song piranha được xếp ở vị trí hàng đầu
trong danh sách các loài thuỷ sinh nguy hiểm nhất ở vùng Amazon của
Brazil. Các chuyên gia cho biết khoảng 1.200 con bò bị loài cá này giết
hại và ăn thịt mỗi năm tại Brazil. Piranha lao tới con mồi và rỉa thịt
rất nhanh. Thậm chí trẻ em chơi trên sông và phụ nữ giặt quần áo gần bờ
cũng có thể là nạn nhân của chúng.

Theo nguồn tin từ ông Đỗ Mạnh Hàn, Phó hạt trưởng Hạt kiểm lâm Vườn
quốc gia Cát Tiên, người dân đã thả khoảng 500 con piranha xuống hồ Đăk
Lô, xã Gia Viễn, huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng. Một số hộ ở xã Đăk Lua,
Tân Phú, Đồng Nai đang nuôi với số lượng lớn. Nếu để loài cá này thoát
ra khỏi đầm nuôi, chúng sẽ tiêu diệt mọi loài thuỷ sinh, làm đảo lộn
cân bằng sinh thái, ảnh hưởng tới cuộc sống của nhiều ngư dân. Hậu quả
mà chúng gây ra có thể còn lớn hơn cả nạn ốc bươu vàng.

Vào tháng 12 năm ngoái, lo sợ những tác động xấu do loài cá ngoại lai,
không thân thiện này gây ra đối với hệ sinh thái, các nhà chức trách
tại Bắc Kinh đã ra lệnh tiêu diệt mọi cá thể piranha tại tất cả bể
nuôi, công viên giải trí.và tai nước ta thì Bộ Thuỷ Sản Việt Nam nghiêm
cấm nhập khẩu và nuôi từ năm 1998 đến nay.